URTEAN ZEHAR XXIII GANDEA
A zikloaEzekiel profetaren liburutik 33,7-9
Honela dio Jaunak:
- “Adanen seme, zu Israel-etxeko begirale ipini zaitut. Nire ahoko hitzak entzuten dituzunean, oihu egingo diezu nire izenean. Nik gaiztoari esaten badiot: ‘Gaizkile, heriotzara galdua zaude’, eta zuk hitz egiten ez baduzu, hura jakinaren gainean egon dadin eta bere jokabide okerra alda dezan, gaiztoa bere erruz hilko da, baina haren odolaren kontua zuri eskatuko dizut. Baina zuk jakinaren gainean jartzen baduzu gaiztoa, bere jokabide okerra alda dezan, eta hark aldatzen ez badu bere jokabide okerra, hau bere erruz hilko da; zuk, ordea, salbatu izango duzu zeure bizia”.
ERANTZUN-SALMOA 94
ENTZUNGO AL DUZUE GAUR JAUNAREN MINTZOA:
“EZ GOGORTU ZUEN BIHOTZA”.
Zatozte, pozez oihu dagiogun Jaunari,
txalo dagiogun salbamen dugun Harkaitzari.
Hurbil gakizkion aurrera esker kantuekin,
jai dagiogun txalo eta eresiekin.
Entzungo al duzue gaur Jaunaren mintzoa:
“Ez gogortu zuen bihotza Meriban bezala,
Masa-egunean basamortuan bezala.
Zuen gurasoek han zirikatu ninduten,
Nik eginak ikusi arren, tentatu ninduten”.
San Paulo Apostoluak Erromatarrei 13,8-10
Senideok: Ez euki zorrik inorekin, elkar maite izatekoa besterik. Maite duenak, bete du Legea. Izan ere, arako ‘ez ezkontzarik nahasi, ez inor hil, ez lapurtu, ez grinaz irrikatu’, eta beste edozein agindu, hitz honetan biltzen da: ‘Maita lagunurkoa zeure burua bezala’.
Lagunurkoa maite duenak, ez dio gaitzik egiten. Maitatzea da, beraz, Lege osoa betetzea.
ALELUIA Jaungoikoa mundua Berekin adiskidetzen
ari zen Kristogan,
eta guri eman zigun adiskidetzearen hitza. ALELUIA!
Jesu Kristoren Ebanjelioa san Mateoren liburutik 18,15-20
Aldi hartan, honela esan zien Jesusek bere ikasleei:
- “Zure anaiak hutsegiten badizu, joan eta aitor eraz iezaiozu zuen bion artean bakarka. Entzuten badizu, irabazi duzu zeure anaia. Entzuten ez badizu, har itzazu zeurekin beste bat edo bi; bi edo hiru testiguren hitzak erabaki dezan gauza. Eta haiei entzuten ez badie, esan elkarteari. Eta elkarteari ere entzuten ez badio, arrotz edo zergalari bezala izan bedi zuretzat.
Benetan diotsuet: Zuek lurrean lotua zeruetan ere lotua izango da; eta zuek lurrean askatua, zeruetan ere askatua.
Benetan diotsuet hau ere: Zuetako bik elkar hartzen badute lur honetan zerbait eskatzeko, emango die zeruetan dagoen nire Aitak. Izan ere, bi edo hiru lagun nire izenean bildurik dauden batzarrean, han nago Ni haien erdian”.
Homiliak
Senideok, oporraldiaren bueltan, begira zerekin egiten dugun topo. Jainkoaren hitzak elkarte-bizitzaren aurrez aurre jarri gaitu. Atsedenaldia hartu eta berriro geure elkartearekin topo egitean, honetaz ohartu behar dugu: elkartea ez dela jolasa, oso dela serioa elkarte-bizitza!
Seguru asko, elkarte-sena nahiko makaldua daukagula esanez abiatu beharko genuke. Bakoitzak bere gauzak ondo burutu behar zituela esan zitzaigun gehiago, elkarteaz arduratu behar genuela baino. Eta ondorioa, bakarkeria da. Eta, horretatik, igandearen egitekoa bera, Meza entzutea zela ikasi genuen, bakoitzak legearena ondo betetzea. Eta hori deskuido handiegia da, noski. Igandea, beste ezer baino lehen, batzar eguna da. Bai, elkartearen eguna. Senideekin topo egiteko eguna. Eta, denok bat eginik, Jaunaren egintza harrigarriak kantatu eta ospatzeko eguna.
Senideekin, esan dut. Bai, beste fededunak senideak ditugu. Hurbilekoak. Gure sinesmen berbera bizi dutenak. Eta, jakina, horrek esan nahi du, batak bestearen fedea zaindu behar dugula. Anaia edo arreba maitasunez zaindu behar dugula. Askotan esaten dugu denok: «Niri utzi diezadatela bakean, bakoitzak berea egin dezala». Nola utzi batek bere senidea, senidea ez balu bezala? Maitasunez elkar zaintzeko gaude bilduta. Senideen arazoak eta ezinak hurbiletik ezagutzeko gaude batzarrean. Ingurukoen beharrak ezagutzeko gara elkarte. Askotan galdetzen dut nik: Igandeko eginkizun nagusia meza entzutea baldin bada, mezak igoaltsu balio du edozein egunetan! Baina ez, meza entzuteko baino gehiago, igandea elkartzeko eguna da. Eta Jesus berpiztu zen egun berean, senideek elkarrengana biltzeko eguna dute!
Horretatik ederki ulertzen da Jesusek gaurko ebanjelio zatian esan diguna: anai-arreben bekatua zaindu egin behar dugu. Bekatua ere presente baitago elkartean. Eta guri dagokigu senideen barne-bizitza zaintzea. Ezin gaitezke lasai bizi, besteak nola dabiltzan jakin gabe. Ez da, noski, ingurukoek zer egiten duten zelatan eta bijilantzitan ibiltzea. Hori laguntzea baino gehiago, eragoztea da. Arduratzea. Senideen bizipozaz kezkatzea. Haien arazoak ezagutzea. Ez al zaizu tristea iruditzen, fede bera bizi dugunok igandean elkartu, eta elkarri zer gertatzen zaigun ez esatea, zer zailtasun dauzkagun ez komunikatzea, eta eliz elkartetik sartu bezala ateratzea? Bai, tristea da! Hori elkarrekin egon arren, bakarrik bizitzea da! Eta elkartean, hain justu, bakarrik ez bizitzeko gaude! Zerbait komunikagarria daukagulako gaude! Ingurukoen interesa daukagulako gaude!
Eta Jesusek esan duen bestea, ederra da, serioa bezainbat! «Bi edo hiru niren izenean biltzen badira...». Elkartearen kontu hau pentsa ezazu zein den serioa, elkarte-bizitza horren gorabeheran gertatzen da Jesusen presentzia. Elkar hartzea, bat egitea, hurbiltzea, elkarrekin ospatzea, elkartasuna bera arnastea... ezinbestekoak dira, Jesus gure artean dagoela jakiteko! Maitasunaren batasunak ekartzen du Jesus elkartera!
Jakina, honen guztiaren oinarritan, maitasuna dago. Ez odolezko harremanetatik sortzen den maitasuna, fede beretik sortzen dena baizik. San Paulok esan duena eskura datorkigu: «Ez eduki zorrik, elkar maite izatekoa besterik». Horra elkarte-bizitzaren oinarria. Eta maitasuna hurbiltasunez egiten da. Maitasuna arduraz egiten da. Maitasuna barkazioz egiten da. Maitasuna elkartasuna da, hitz batean.
Hemendik galdera asko sortzen da. Izan ere, gure elkarteak ez baititugu era honetan antolatuak ikusten. Igandean Mezetara joaten gara. Han egin beharrekoak egin eta esan beharrekoak esaten ditugu. Meza entzun dugu. Hitzaldia entzun ere bai. Jaunartu dugu. Eta berriro etxera. Baina... konturatu al zara, halako ez zegoela ondo? Konturatu al zara, beste hura fedean zailtasun handiak dituela dabilela aspalditxoan? Ez al zara konturatu beste hark zurekin hitz egin nahi zuela? Ez duzu ikusi han bazterrean zegoen zahar hark zure animo-hitza behar zuela? Edo etxeko bat gaixo daukan hark, gaixoa zer moduz dihoan galdetzea nahi zuela? Edo, gauzak gaizki atera zaizkiolako, beste hura etsipen punttu batek ikutua zegoela ez zara jabetu? Baina, baina...
Amets egitea libre eta debalde da. Eta ametsetan jarrita, gure elkarteak behar bezalakoak izango balira! Batak bestearen interesa biziko bagenu! Bata besteaz kezkatuko bagina! Elkar zainduko bagenu! Elkarren senide izango bagina! Eta igandeetako une nagusia, anai-arrebekin bat egitea dela pentsatuko bagenu! Asteguneko bakardadetik etorri eta senideekin elkartu! Haiekin batera, fedearen edertasuna ospatu. Fedearen aitorpena egin batak besteari! Elkarrekin kantatu. Elkarri arnasa eman! Elkar, elkarri, elkartu, elkarrekin... horra elkartea! Badaukagu zer egina! Legekeriaren arrastotik atera eta elkartasunaren arrastora etorri behar dugu. Apaizongandik hasi eta bada hemen zer berritua! Igandearen espiritua ikasi behar dugu!
Arantzazuko Amaren Bederatziurrenean ari gara bete-betean. Amaren festaburuaren hurbilean aurkitzen gara. Aurtengo Bederatziurrenean kristauen eta gizakien poz-beharrari begiratzen diogu. Senideak poztea dugu enkargu!
Eukaristia ospatzera goaz oraintxe bertan. Maria elkartekide dugula, denok fede berean bat eginez, horrelaxe ospatuko dugu Eukaristia. Eta jakizu: zuk ondo ospatu nahi baduzu, zure ondokoari lagun iezaiozu ondo ospatzen. Elkartearen legea da hori!a
Iñaki Beristain (2014-9-9)
Beti bidean, beti bila
(Igandeko Ebanjelioa: Mt 18, 15-20) Gaurko ebanjelio-zatiak elkarte-bizitzarako jarrera nagusiak aipatzen dizkigu. Jakina da elkarte-bizitzak beti izan dituela zailtasunak, eta gaur ere baditu. Ez baita elkarrekin egotea bakarrik. Askoz gehiago da, elkartasunaren, komunioaren, kontua da. Jesusek ez zigun elkarrekin egoteko eskatu, elkarrentzat izateko baizik. Eta horrek baditu bere baldintzak.
Jakin badakigu, harreman-arazoak konpondu nahi ditugunean, badirela oinarrizko jarrera batzuk, saihestu ezin daitezkeenak. Etika ikuspegi hutsetik begiratuta ere, elkar-bizitzak bere legeak ditu. Elkarrekin bizitzea bere onean burutu nahi baldin bada, esate baterako, ezin daiteke aurrekoa etsaitzat hartu. Gaur egun aski ohikoa dugu aurrean beti etsairen bat izatea. Beste era batera pentsatzen duena etsaia da. Gehiago irabazten duena, etsaia da. Niri itzala egiten didana, etsaia da.
Eta etsaiaren ikuspegitik ezaguna da zer gertatzen den, guda sortzen dela eta bizitza osoa borroka bihur daitekeela. Frenteak sortzen dira, bandoak, ideologiak, taldekeriak, sektak; eta denetan etsaiaren ikuspegia dago sustraian. Etsaiaren aurrean geure burua babestu egin behar edo, bestela, bestea txikitu eta ezabatu egin behar. Eta honelako kasuak ez dira gutxi egungo gizartean.
Elkar-bizitzari dagozkion jarreran jartzekotan, ikuspegia aldatu beharra dago. Etsaiaren ordez, gutxienez pertsona ikusten hasi beharko dugu. Pertsona, pertsonari dagozkion duintasun eta eskubide guztiekin. Eta, gutxienera jota, pertsona horren duintasuna errespetatzea eskatu beharko da. Errespetu hori babesteko legeak eta zigorrak eta zehaztu ditzakegu; baina, azkenean, ez diote etsai-indarrari muga jarri besterik egiten. Gero, gutxien uste denean, mugak lehertzen dira eta gertatzen diren gauzak gertatzen dira.
Horrez gain, gutxienekoaz ari baikinen, Jesusen maila dago, Berri Onaren maila. Jesusentzat ez da nahikoa pertsona ikustea; Jesusek, gainera, senidea ikustarazi nahi digu pertsona horrengan. Odol bereko senidea, Jainkoaren odoleko senidea. Jesusek, Nekaldi-Piztueran, harreman berri batean sartu gaitu Aitarekin. Eta harrezkero Jainkoa guztion Aita dugu eta, beraz, guztiok elkarren senide gara. Eta senide bezala hurbildu behar dugu elkarrengana.
Hortik ulertzen da gaurko ebanjelioak proposatzen digun senidetasunezko zentzaketa. Gaizki jokatu duena ez da etsaia, senidea baizik. Eta, beraz, gaizki portatu dena ezin daiteke desegin, etsaiarekin egingo litzatekeen bezala. Gaizki portatu dena senidea denez, errekuperatu egin behar da. Eta errekuperazio hori da fededunak bizi behar duen ahalegina. Behin, bitan, hirutan... behar den denetan eman behar zaio senideari aldatzeko aukera.
Ikuspegi senidetasunezko honetatik etor gaitezen geure elkarteetara. Lehen mailan, familia da gure elkartea. Nola gozatu harremanak? Nola sendatu zauriak? Nola barkatu elkarri? Beste pertsona hori senidea duzu eta senideari dagokion maitasuna eskaintzen diozu. Bigarren elkartea, parrokia izan daiteke. Parrokia ez da ezezagunen bildulekua. Senideen elkartea da. Parrokiako kide bakoitza senidea dut, Jainkoak hura eta ni senidetu gaituelako. Beraz, familiako kide bat neure zati dudan bezala, halaxe eliz elkarteko kide bakoitza ere. Eliz elkarte handiaren barruan, talde txikiago baten kide banintz ere, ez dugu ahaztu behar gure talde guztien ama eliz elkarte handia dela.
Begira nora iritsi garen etikazko jarrera hartatik hasita. Etsaia urruti geratu da. Pertsona duintasunean jasoa geratu da. Izan ere, pertsona senide bihurtu baizait. Jesusek ez gaitu juntatu elkarren ondoan egoteko, elkarren senide izateko baizik. Maitatuak eta maitale, senide!
Iñaki Beristain (2014-9-2)