URTEAN ZEHAR XXI IGANDEA

Gaurko ebanjelio-zatiak zedarrian kokatzen gaitu. Gaurko ebanjelio-zatiak garrantzi handia baitu Mateoren ebanjelioan. Pedrok egin duen mesiastasun-aitorpen honek, Nekaldiko bidean jarriko du Jesus, argi eta garbi. Eta nekaldiko bide honek sustrai-sustraitik aterako ditu mesiastasun politiko baten uste sasikoak. Gainera, gerora eliz tradizioan garrantzi handia izan duen Jesusen deklarazioaren aurrean gaude: «Harria zara zu».

Jesusek dakarren askatasun salbatzaileak baditu bere bitartekoak. Eta ez goitik behera zerutar euriz etorritako bitartekoak, hain justu. Pedro da bitarteko horietako bat. Jainkoak horrela nahi izan du. Jainkoak giza bideetan ez ezik giza erara ere jokatzen baitu. Hitza gizaki egin denetik, gizakia bitarteko egina izan da. Erabat gizatar bihurtu da Jainkoaren dohaina. Jainkoak, hain zuzen, Pedroren sendotasun-gainean eraiki nahi izan du Eliza. Pedrok sendotasuna demaio fedeari. Eta sendotasun horrek eragin berezia du. Askotan, kritikaren begirada estuak oso ikuspegi estura eramaten gaitu bitartekoak epaitzerakoan. Igande hau aproposa izan daiteke, behin baikere Pedroren ondorengoaren egitekoa, Aita Santuaren egitekoa, begiratu eta maitatzeko.

Hala ere, Pedro ez dago dagoen tokian, bera zintzoa delako, bera argitasun bereziko gizona delako. Pedroren egitekoa ez da Pedroren zintzotasunean oinarritzen, ez, bere fede-aitorpenean baizik. «Nor naizela diozue?». «Zu Mesias zara, Jaungoiko biziaren Semea». Pedrok, noski, formula bat baino askoz gehiago esan du esaldi horretan. Esaldi horrek, Elizaren historia oinarritzen eta luzatzen duen jarrera gordetzen du bere barnean: Zu zara gure bizia, Zu zara gure garrantzizkoena, Zu zara gure itxaropen betea, Zuregan aurkitzen dugu gure giza betetasuna. Pedroren aitorpena handia izan da. Eta hori ez da Pedro berarengandik sortu. Aitorpen honen giharrea Jainkoaren dohaina da. Jainkoak argitu du Pedro federako.

Eta fede hori erreferentzi puntu bihurtua geratu da Elizaren historia guztirako. Hemendik aurrera bere fedea neurtu eta argitu nahi duenak, aski du Pedroren aitorpen honetan neurtzea. Aitorpen horrek elkartzen du Eliza. Pedro izango da, beraz, eliz elkartearen batasun lokarri. Pedrok eutsiko dio indarrean Elizaren komunioari, elkartasunari. Eta horrek esan nahi du apostoluen fedean oinarritzen dela betidanik gure eliz izatea. Eta Pedro da apostoluen buru.

Honek guztiak halako errezeloa sor dezake: administrazioa sortzen ari ote den Jesus, Pedrori gauza hauek esatean! Elizaren burokrazia! Eta ez da hori, noski. Jesusen misterioak irabazi digun askatasuna eskaintzen digu giza zerbitzu honetan. Eskura jartzen digu Jesusek bere salbamena. Ez daukagu ez dakit non eta ez dakit nola ibili beharrik salbamen hori nondik jasoko! Ez, gure mailan eman zaigu.

Horregatik, Paulok jo duen oihua. «Bai handia Jaungoikoaren eskuzabala, jakinduria eta ezaguera!». Misterio handia era gizatiarregian eman zaigula? Handiegia dela, horrenbeste gerturatzeko? «Ezin aztertuak haren erabakiak». Eta zenbaitetan oztopo-harri gertatzen bazaigu ere, Elizaren errealitateak bertatik bertara jartzen digu misterioa. Eta Elizaren giza maila ikusi eta bestea ez ikustea, ez litzateke ez zintzoa ez jatorra izango! Galde daiteke: Berri Onaren zerbitzuan horrenbeste miseria? Edo beste hau galde daiteke: horrenbeste miseriaren erdian, horrenbeste askatasun? Ea zerk harritzen zaituen gehiago, miseriak ala dohainak!

Gaur, inoiz egitekotan, otoitz egin behar genuke gure Aita Santuaren alde, gure Gotzainen alde. Eta eliz zerbitzuan sarritan bizi ditugun eskandaluak bere onean ikusten eta onartzen jakin behar genuke. Gauza handiak jarri zaizkigu gertura. Handiegiak gertuegira aukeran. Urrutian gelditu izan balira Jainkoaren dohain horiek, ez genituen zikinduko, baina urrutian geldituko ziren, eta ezin gozatu. Gure eskura jartzeak horrenbesteraino zikintzen du misterioa, baina gutxienez misterioa gertuan daukagu. Bakoitzak misterioaren neurria emango bagenu gure bizitzan! Bakoaitzak geure fedea sendotzen dugun adinean, Elizak berak txukunago beteko du bere bitartekotza. «Zuk nor naizela diozu?». Erantzun nahi baduzu, aukera ederra daukazu eskura.

Ez genuke gauza bat ahaztu behar: Jainkoarengana ez gaituela hurbiltzen gure perfekzioak, gure akatsik-ezak. Jainkoarengana Jainkoaren dohainak berak hurbiltzen gaitu. Eta hori guk merezi ezin dezakegun zerbait da. Ez dugu, beraz, eliz zerbitzarien akatsez harritu behar, eman zaigun dohain ederraz baizik. Zer dute harrigarria gure akatsek? Baina bai dela harrigarri, horrenbeste akatsen artean ematen zaigun maitasunezko dohain ederra!

Jesusen bideetan elkar zerbitzen ikas dezagun. Gizon-emakumeen zoriona baita azkenean garrantzizkoa. Ez dezagun ahaztu denok garela Jainkoaren dohainaren zerbitzari gure ingurukoen aurrean. Guztioi gure fedearen aitorpena eskatu zaigu eta guztiok izan gara dohainaren zabaltzaile eginak! Ez genuke ahaztu behar! Dohain handiegia jarri zaigu eskura, eta dohaina gordetzeko era bakarra maitasunez zabaltzea da.

Eukaristia ospatzen dihardugu. Eta igandean, Eliz elkartasuna ospatzen eta gaurkotzen dugun asteroko Pazkoan aurkitzen gara. Komunioa lokarri sendoagoz lotzeko dohaina ematen zaigu. Alai eta esker onez ospa dezagun Jesusek eman digun elkartasun hori.

Iñaki Beristain (2014-9-9)

Adiskideok: azken igande hauetan, kristau-elkartean bizitzeko beharrezko diren jarrerak azpimarratzen ari zaigu Jesus. Joan zen igandean, senideen arteko zentzaketa, elkar zentzatzea, batak bestea bide onera ekartzea, azpimarratu zigun. Eta gaur, barkazioa eskatu digu. Elkarteko harremanek, barkazioaren ukendu gozo eta gozatzailez sendatu behar ditugu egunero eta unero. Anaiari edo arrebari barkatzen jakitea, ezinbestekoa dugu geure elkarbizitzarako.

Egia da, hala ere, asko kostatzen zaigula batak besteari barkatzea. Barkazioaren hau, ez da gure gizartean gehiegi aipatzen den balorea. Justizia maiteago dugu agidanez. Esan ere esaten da, justizia balego, ez litzatekeela barkaziorik beharko. Ez gara konturatzen, justiziaz hitz eginez, justizia eskatuz, mundu gogorra ari garela egiten. Ez gara konturatzen, barkatzen ez dakien justiziari bihotza falta zaiola. Eta bihotzik ez daukan justiziak ez ditu pertsonak beren balioan errespetatzen. Eta justizi eske hasi dena, barkazioaren faltan, injustizia bihurtzen zaigu gauetik goizera.

Berriro diot, asko kostatzen zaigu barkatzea. Bai famili bizitzan bai gizarte-bizitzan, kostata ahazten ditugu gure suminak, inbidiak, egoismoak, mendekuak. Kosta ahala kosta, beti barkatzeko eskatu digu Jesusek gaurko Ebanjelioan. Beti barkatu behar dugu. Beti? Beti barkatu? Dena? Den-dena barkatu? “Ez diot sekula barkatuko” esan ohi dugu. “Egin didan hau ez diot sekula ahaztuko” errepikatzen dugu askotan. Jainkoak bai, Jainkoak dena eta beti barkatzen digu. Jainkoak ez ditu bere bihotz-muinean gordetzen guk egindakoak. Jainkoak oroimen oso eskasa dauka gure egintzak gogoan gordetzeko. Jainkoak beti barkatzen du.

Eta barkatzen ikasteko, oinarrizko esperientzia da Jainkoak barkatzen digula ikustea. Fededunok jakin bageneki Jainkoak zenbat barkatu digun, ez genuke hainbeste eragozpen eta zailtasun izango geure lagun hurkoari barkatzeko. Barkatzen ikasteko erarik zuzenena, horixe da, Jainkoak zenbat barkatu digun beti gogoan izatea. Gaur entzun dugun ebanjelioko parabolan, zor handiena barkatzen duen hori, inolako eragozpenik gabe barkatzen duen hori, Jainkoa bera da. Zergatik barkatu du? Barkatzeko eskatu zaiolako. Ez du baldintzarik jarri. Ez du eperik markatu. Barkatzeko eskatu zaio, eta barkatu egin du. Zeruko Aitaren argazki dotorea egin digu parabolak.

Eta horrenbeste barkatu zaionean, zergatik heldu behar dio gero bere hurkoari lepotik? Zergatik ito behar du, zorra ordaindu diezaiola eskatuz? Ez da bidezkoa, ez da zuzena. Zorra barkatu zaio eta berak ez daki barkatzen, bihotz gaiztoaren argazkia da hori. Horrelakoak ez izateko esan digu Jesusek. Barkatzeko esan digu, askotan barkatzeko, beti barkatzeko. “Zazpi aldiz zazpitan hamar”; hau da, beti! Behin barkatzeak ere ematen digu lanik franko, bitan eta hirutan eta barkatzeko! Behingoa artean! Baina barkatzea, egindakoa ahaztea baldin bada, beti lehenengo aldiz barkatzen da, aurrekoa ahaztua baituzu. Jainkoak beti lehenengo aldiz barkatzen digu, gure zorrak ahaztu egin baititu.

Eta barkazioaren esperientzia ederra da alajaina! Barkatzearena ederra da eta barkatua izatearena ere bai! Giza bihotzak bizi duen bizikizunik inportanteenetakoa dela ere esango nuke. Barkazioak, ezkorra dena, negatiboa dena, baikor eta positibo bihurtzen baitigu. Barkazioak mundua berritzen du, harremanak berritzen ditu, bihotza berritzen du. Gure gizartea nolakoa izango ote litzateke elkarri barkatuko bagenio! Nolako gozotasuna biziko ote genuke gure kristau-elkarteetan, elkarri barkatuko bagenio. Gure akatsak, nahigabe egindakoak, ustekabean emandako minak, nola edo hala egindako irainak... barkatu egin behar ditugu. Bestela, gure elkarte-bizitza azkenerako jasanezina egiten da, sufrikaitza bihurtzen da. Barkaziorik ez dagoen tokian, batak bestearengandik ihes eginez bukatzen dugu.

Gure gizartea ere barkazioaz gozatu behar dugu. Egindako kalteak eta minak hor daude; baina horiek barkatzeko kapaz izan ezean, artean kalte eta min handiagoa egiten baitiogu elkarri. Lehendik dauzkagun zauriak gaiztotu besterik ez dugu egiten zaurientzako justizia eskatuz. Eta badira, badira bai, justiziaz konpondu ezingo diren kalteak. Nahi al duzu adibide bat jartzea? Pertsona bat gogorkeriaz hil denean, hori konponduko duen justiziarik ez dago, pertsona hura hila baitago, eta justiziak ez du hura piztuko. Barkazioak, ordea, hori ere konpondu egiten du, harremana sakonenetik berritzen baitu, kaltea ahaztu egiten baitu. Barkazioak, justiziak ez bezala, dena konpontzen du. Zorionez!

Barkatu nori? Aurrena, zeure buruari, entzule! Geure barruari barkatzea ez da askotan errazena. Zergatik ibili ohi gara geure gaizkieginei bueltak eta bueltak ematen? Jainkoak barkatu zizun. Zergatik ez diozu zeure barruari barkatzen? Zergatik estutu behar duzu zeure burua? Barkatu zeure gertuen dauzkazunei: emazteari edo senarrari, edo seme-alabei edo gurasoei. Hainbeste detaile mingarri sortzen da familietan ere, ez da? Barkatu kalean, gizartean. Zenbat zauri daramagun bizi-bizirik gordea, kinka egokia datorrenean, ordainarazteko. “Entzun beharko du, ordaindu beharko du” esaten dugu, eta zauria gogoan ongi gordea eramaten dugu, bere garaian tapa! botatzeko. Konturatuko ote gara, barkatzen ez duzunean, kalterik handiena ez diozula egiten barkatu ez diozunari, zeure buruari baino, barkatu ez duzulako!?

Eukaristian behin baino gehiagotan eskatzen dugu barkazioa. Hastean, barkazioa eskatuz hasi gara. Laister Gure Aita esango dugu, eta han barkatzeko eskatuko diogu Aitari, guk jada barkatu dugulako. Erantzukizun handiko esaldia da hori. Zure barkazioa jartzen baituzu aurretik Jainkoak barka diezazun. Eta gero, gure Meza honetan elkarrengandik urruti gaudenez ez dugu egiten baina, gero elkarri bakea eskainiko diogu. Batak bestearengana barkazioz hurbildu nahi dugula esateko da hori. Jauna hartu aurretik, elkar hartu nahi dugula adierazten du ezaugarri horrek.

Ospa dezagun bai, barkazioaren iturri den Jesus entregatuaren maitasuna. Eta ikas dezagun barkazioa! Ederra data!

Iñaki Beristain (2014-9-12)

Gaurko ebanjelio-zatiak zedarrian kokatzen gaitu. Gaurko ebanjelio-zatiak garrantzi handia baitu Mateoren ebanjelioan. Pedrok egin duen mesiastasun-aitorpen honek, Nekaldiko bidean jarriko du Jesus, argi eta garbi. Eta nekaldiko bide honek sustrai-sustraitik aterako ditu mesiastasun politiko baten uste sasikoak. Gainera, gerora eliz tradizioan garrantzi handia izan duen Jesusen deklarazioaren aurrean gaude: «Harria zara zu».

Jesusek dakarren askatasun salbatzaileak baditu bere bitartekoak. Eta ez goitik behera zerutar euriz etorritako bitartekoak, hain justu. Pedro da bitarteko horietako bat. Jainkoak horrela nahi izan du. Jainkoak giza bideetan ez ezik giza erara ere jokatzen baitu. Hitza gizaki egin denetik, gizakia bitarteko egina izan da. Erabat gizatar bihurtu da Jainkoaren dohaina. Jainkoak, hain zuzen, Pedroren sendotasun-gainean eraiki nahi izan du Eliza. Pedrok sendotasuna demaio fedeari. Eta sendotasun horrek eragin berezia du. Askotan, kritikaren begirada estuak oso ikuspegi estura eramaten gaitu bitartekoak epaitzerakoan. Igande hau aproposa izan daiteke, behin baikere Pedroren ondorengoaren egitekoa, Aita Santuaren egitekoa, begiratu eta maitatzeko.

Hala ere, Pedro ez dago dagoen tokian, bera zintzoa delako, bera argitasun bereziko gizona delako. Pedroren egitekoa ez da Pedroren zintzotasunean oinarritzen, ez, bere fede-aitorpenean baizik. «Nor naizela diozue?». «Zu Mesias zara, Jaungoiko biziaren Semea». Pedrok, noski, formula bat baino askoz gehiago esan du esaldi horretan. Esaldi horrek, Elizaren historia oinarritzen eta luzatzen duen jarrera gordetzen du bere barnean: Zu zara gure bizia, Zu zara gure garrantzizkoena, Zu zara gure itxaropen betea, Zuregan aurkitzen dugu gure giza betetasuna. Pedroren aitorpena handia izan da. Eta hori ez da Pedro berarengandik sortu. Aitorpen honen giharrea Jainkoaren dohaina da. Jainkoak argitu du Pedro federako.

Eta fede hori erreferentzi puntu bihurtua geratu da Elizaren historia guztirako. Hemendik aurrera bere fedea neurtu eta argitu nahi duenak, aski du Pedroren aitorpen honetan neurtzea. Aitorpen horrek elkartzen du Eliza. Pedro izango da, beraz, eliz elkartearen batasun lokarri. Pedrok eutsiko dio indarrean Elizaren komunioari, elkartasunari. Eta horrek esan nahi du apostoluen fedean oinarritzen dela betidanik gure eliz izatea. Eta Pedro da apostoluen buru.

Honek guztiak halako errezeloa sor dezake: administrazioa sortzen ari ote den Jesus, Pedrori gauza hauek esatean! Elizaren burokrazia! Eta ez da hori, noski. Jesusen misterioak irabazi digun askatasuna eskaintzen digu giza zerbitzu honetan. Eskura jartzen digu Jesusek bere salbamena. Ez daukagu ez dakit non eta ez dakit nola ibili beharrik salbamen hori nondik jasoko! Ez, gure mailan eman zaigu.

Horregatik, Paulok jo duen oihua. «Bai handia Jaungoikoaren eskuzabala, jakinduria eta ezaguera!». Misterio handia era gizatiarregian eman zaigula? Handiegia dela, horrenbeste gerturatzeko? «Ezin aztertuak haren erabakiak». Eta zenbaitetan oztopo-harri gertatzen bazaigu ere, Elizaren errealitateak bertatik bertara jartzen digu misterioa. Eta Elizaren giza maila ikusi eta bestea ez ikustea, ez litzateke ez zintzoa ez jatorra izango! Galde daiteke: Berri Onaren zerbitzuan horrenbeste miseria? Edo beste hau galde daiteke: horrenbeste miseriaren erdian, horrenbeste askatasun? Ea zerk harritzen zaituen gehiago, miseriak ala dohainak!

Gaur, inoiz egitekotan, otoitz egin behar genuke gure Aita Santuaren alde, gure Gotzainen alde. Eta eliz zerbitzuan sarritan bizi ditugun eskandaluak bere onean ikusten eta onartzen jakin behar genuke. Gauza handiak jarri zaizkigu gertura. Handiegiak gertuegira aukeran. Urrutian gelditu izan balira Jainkoaren dohain horiek, ez genituen zikinduko, baina urrutian geldituko ziren, eta ezin gozatu. Gure eskura jartzeak horrenbesteraino zikintzen du misterioa, baina gutxienez misterioa gertuan daukagu. Bakoitzak misterioaren neurria emango bagenu gure bizitzan! Bakoitzak geure fedea sendotzen dugun adinean, Elizak berak txukunago beteko du bere bitartekotza. «Zuk nor naizela diozu?». Erantzun nahi baduzu, aukera ederra daukazu eskura.

Ez genuke gauza bat ahaztu behar: Jainkoarengana ez gaituela hurbiltzen gure perfekzioak, gure akatsik-ezak. Jainkoarengana Jainkoaren dohainak berak hurbiltzen gaitu. Eta hori guk merezi ezin dezakegun zerbait da. Ez dugu, beraz, eliz zerbitzarien akatsez harritu behar, eman zaigun dohain ederraz baizik. Zer dute harrigarria gure akatsek? Baina bai dela harrigarri, horrenbeste akatsen artean ematen zaigun maitasunezko dohain ederra!

Jesusen bideetan elkar zerbitzen ikas dezagun. Gizon-emakumeen zoriona baita azkenean garrantzizkoa. Ez dezagun ahaztu denok garela Jainkoaren dohainaren zerbitzari gure ingurukoen aurrean. Guztioi gure fedearen aitorpena eskatu zaigu eta guztiok izan gara dohainaren zabaltzaile eginak! Ez genuke ahaztu behar! Dohain handiegia jarri zaigu eskura, eta dohaina gordetzeko era bakarra maitasunez zabaltzea da.

Eukaristia ospatzen dihardugu. Eta igandean, Eliz elkartasuna ospatzen eta gaurkotzen dugun asteroko Pazkoan aurkitzen gara. Komunioa lokarri sendoagoz lotzeko dohaina ematen zaigu. Alai eta esker onez ospa dezagun Jesusek eman digun elkartasun hori.

Iñaki Beristain (2017-8-24)